ميگرن

ميگرن، مواجهه با سردرد

ميگرن بيماري است که موجب دردهاي شديد در يک طرف سر مي شود. گاهي اوقات فرد بيمار حس ضربان در سر خود داشته و نيز معمولا حالت تهوع و حساسيت شديد به نور و صدا نيز گريبان گير فرد خواهد بود. مدت زمان بروز ميگرن بين چند ساعت تا چندين روز مي باشد. ميگرن درمان ندارد اما با انتخاب سبک زندگي مناسب مي توان دردها را تسکين داد.

آيا من مبتلا به ميگرن هستم؟

علائم ميگرن بدين شرح هستند: چشمک زدن نور، نقاط کور، حس سوزن سوزن در يک طرف صورت يا دست و پا. يک سري حالت­هاي عجيب ديگري نيز ممکن است قبل از شروع سردرد يا در حين آن رخ دهد همانند ديدن نورهاي عجيب، بوي نامطبوع بي مورد و يا افکار پريشان کننده که به مجموع اين موارد حالت اورا گفته مي شود.

شروع ميگرن در عمده مبتلايان، در سنين کودکي، نوجواني يا جواني مي باشد. مراحل بروز ميگرن را به 4 دسته تقسيم کرده­ اند:

• مرحله پيش نشانه: اين مرحله يک يا دو روز قبل از ميگرن رخ مي دهد. از علائم آن تغيير خلق و خو، اشتهاي زياد، تشنگي و ادرار زياد، يبوست، سفت شدن گردن و يا خميازه مکرر مي باشد.
• مرحله اورا: پيش از اين اشاره شد که اورا ممکن است قبل يا در حين ميگرن رخ دهد. اورا در مجموع يک سري اختلالات بينايي، حسي، حرکتي و يا گفتاري مي باشد که برخي از آنها پيش از ميگرن رخ مي دهند و بين 20 دقيقه تا 60 دقيقه طول مي کشند. برخي از اين اختلالات شامل از دست رفتن بينايي، احساس فرو رفتن سوزن در يک دست يا پا، تکلم دشوار، بي‌حسي و ضعف در يک سمت بدن، شنيدن صداهاي بي مفهوم و يا حرکات ناگهاني بدن مي باشد.
• حمله میگرن: حمله اصلي میگرن عمدتا بين 4 تا 72 ساعت ادامه دارد. تکرار رخداد سردردها در افراد مختلف متفاوت است.
• مرحله پس نشانه: مرحله آخر که بعد از حمله ميگرن رخ مي دهد و معمولا با حس آرامش همراه است گرچه برخي احساس ناتواني و ضعف مي کنند. از نشانه هاي اين مرحله در طي 24 ساعت پس از ميگرن، گیجی، سرگیجه، ضعف، حساسیت به نور و صدا مي باشد.

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنيم؟

ميگرن درماني ندارد اما بهتر است فردي که به طور منظم علائم ميگرن را در خود مي بيند به پزشک مراجعه کند چرا که ممکن است علت سردردهايش مشکل ديگري باشد. اگر با نشانه­هاي زير مواجه شديد هر چه سريعتر به پزشک مراجعه نمائيد:

• سردردي که پس از آسيب رسيدن به سر رخ داده است
• سردرد ناگهاني و شديد مشابه رخداد رعد و برق.
• سردرد همراه با تب، پريشاني ذهن، تشنج، دوبيني، ضعف، بي حسي يا دشواري تکلم
• سردرد مزمني که با سرفه، فشار و حرکت ناگهاني شدت مي گيرد.
• پيدا شدن يک سردرد جديد در افراد بالاي 50 سال

دلايل بروز بيماري ميگرن چيست؟

علت ابتلا به ميگرن همچنان مبهم است. گرچه استعداد ژنتيکي و عوامل محيطي در رخداد آن موثر اعلام شده اند. در ادامه مواردي را که بيشتر از همه موجب تحريک و شروع ميگرن در افراد مبتلا مي شود را مرور مي کنيم.

• آن چه ميخوريم و مينوشيم: برخي غذاها در تحريک حملات ميگرن مشهورتر هستند از جمله گندم، شکر، مواد نگهدارنده و ديگر افزودني هاي شيميايي، گوشت فراوري شده، مشروبات الکلي، کافئين و نيز لبنيات. در برخي افراد کافئين نتيجه عکس داشته و موجب بهبود مي شود.
• ساعت و ميزان خواب: زياد خوابيدن و در عين حال کم خوابيدن ممکن است موجب ميگرن شود.
• اثر برخي هورمون ها: برخي زنان پيش از حاملگي و يا در حين حاملگي و نيز در دوران يائسگي، دچار ميگرن مي شوند. برخي داروهاي هورموني مانند قرص هاي پيشگيري از بارداري نيز اين اثر را دارند.
• حساسيت: مواردي مانند حساسيت هاي غذايي و حساسيت به مواد شيميايي
• استرس و تنش عصبي
• محرک هاي خارجي: نور، صدا و يا بوي شديد
• گرسنگي و يا کم آبي بدن: روزه گرفتن در برخي افراد مبتلا، موجب بروز حمله ميگرن مي شود.
• هرگونه فعاليت فيزيکي شديد
• تغييرات آب و هوايي

همه عوامل فوق در کل افراد مبتلا به ميگرن وجود ندارد. بهتر است هر فرد درگير با ميگرن، خود عواملي را که فکر مي کند موجب تحريک و تشديد بيماري اش مي شود را ثبت کند و در صورت تکرار اثر آن عوامل، از آنها اجتناب کند.

براي پيشگيري و درمان ميگرن چه بخوريم و چه نخوريم؟

يک رژيم غذايي به نام رژيم پالئو براي مبتلايان به ميگرن توصيه شده است. اين رژيم را مي توان در يک جمله خلاصه کرد: "هر نوع ماده اي که بتوان بدون فراوري کردن، خورد". از جمله اين نوع غذاها مي توان به ميوه و سبزيجات، برخي آجيل ها، غذاهاي دريايي و گوشت برخي حيوانات که از علف تغذيه شده اند. از طرفي کليه غلات، ماکاروني و لبنيات پاستوريزه به علت نياز به پخت و فرآوري در ليست نبايدها قرار مي گيرند. در ادامه ليست بايدها و نبايدهاي غذايي به طور کامل­تر آورده شده اند:

• حذف غذاهاي گلوتن دار (گندم، جو، چاودار)
• استفاده از محصولات غذايي ارگانيک و محصولات حيواناتي که با علف و سبزه طبيعي تغذيه شده اند.
• اجتناب از هرگونه شيرين کننده مصنوعي بالاخص اسپارتام.
• استفاده از کربوهيدرات هاي خانواده سبزيجات (به جز ذرت و سيب زميني). بهتر است از کربوهيدارت هاي غير گياهي اجتناب شود.
• سعي کنيد حداقل يک سوم مواد غذايي شما را غذاهاي خام تشکيل دهد. بهتر است عمده غذاهاي شما خام و يا اندکي پخته شده باشد.

علاوه بر نوع غذايي که مصرف مي شود، منظم بودن ساعات غذا خوردن هم از ضروريات بهبود ميگرن است چرا که از گرسنگي و تشنگي تحريک کننده جلوگيري مي کند.

سبک زندگي و ديگر عوامل موثر در بهبود ميگرن

علاوه بر ممنوعيت ها و توصيه هاي غذايي چند مورد ديگر را بايد براي بهبود بيماري ميگرن رعايت کرد:

حذف دخانيات. سيگار علاوه بر هزاران ضرر ديگر، مي تواند موجب تشديد بيماري ميگرن هم بشود.

خواب منظم. خواب منظم علاوه بر تقويت سيستم ايمني و کاهش تنش هاي عصبي، موجب بهبود ميگرن نيز مي شود. خواب منظم به معني خواب کافي و سر ساعت خوابيدن و بيدار شدن است.

ورزش سبک و منظم. ورزش هاي هوازي و تقويتي را در برنامه روزمره خود بگنجانيد.

داشتن وضعيت بدني مناسب در طول روز. برخي حالت هاي نامناسب بدن مي تواند موجب تشديد احتمال وقوع ميگرن شود. به عنوان مثال کار کردن متوالي با کامپيوتر با تحت فشار قرار دادن عضلات گردن، ستون فقرات و شانه ها مي تواند تحريک کننده ميگرن باشند. براي پيشگيري از اين موضوع هميشه حواستان به موقعيت بدني خودتان در حين کار باشد.

کاهش تنش و استرس. تعداد زيادي از ميگرن ها به علت استرس رخ مي دهند. انتخاب يک زندگي همراه با آرامش و دوري از تنش بسيار کمک کننده خواهد بود. برخي افراد علاوه بر کتاب خواندن، ورزش و يا سفر رفتن، براي کاهش استرس خود نياز به فعاليت هايي همچون مديتيشن دارند.

هميشه شاد و سلامت باشيد. پونه‌سا