سکته قلبی به وضعیتی گفته میشود که در آن خون رسانی به خود بافت قلب دچار اختلال شده و باعث آسیب جدی به سلولهای عضله قلب و يا حتی مرگ اين سلولها میگردد.
قلب یک اندام ماهیچهای است و برای فعالیت خود که رساندن خون به تمام اندامهای بدن است، نیاز به مواد غذایی و اکسیژن کافی دارد. تامین این مواد برای بافت قلب توسط عروق کرونری صورت میگیرد. این عروق رگهای ظریف و باریکی هستند که روی سطح خارجی قلب را پوشاندهاند. اگر موادی که در خون حمل میشوند هنگام رسیدن به این قسمت، به دلیل فضای کوچک درون این رگها به دام بیفتند، مسیر رگ ممکن است مسدود شده و خون رسانی قلب با مشکل روبرو شود.
ذرات کلسترول یا تریگلیسرید (چربي) موجود در خون ممکن است به دیواره عروق کرونر بچسبند. در اين صورت منجر به تشکیل پلاک شده و فضای عبور خون از این ناحیه را تنگ و محدود مینمایند. در نتیجه اين مساله باعث بروز علائم سکته قلبی مانند درد و احساس سنگینی در قفسه سینه میشود.
شایعترین علامتی که افراد هنگام بروز سکته قلبی تجربه میکنند درد است. بیماران این درد را با احساس ناراحتی و سنگینی در قفسه سینه خود توصیف میکنند.
درد ناشی از سکته قلبی احساس ناخوشایندی است که بصورت فشار روی سینه، خود را نشان ميدهد، به طوری که تنفس را نیز دشوار میکند. اين درد در ادامه به شانه و دست چپ، بین دو کتف در قسمت پشت، گلو و فک پایینی و گاهی به معده و دستگاه گوارش نيز انتشار پیدا میکند. علائم ناشی از سکتههای قلبی حدودا 30 دقیقه به طول میانجامد.
سایر علایم از اين قرار هستند:
سختی در نفس کشیدن و کوتاه شدن دم و بازدم
سرگیجه و احساس سبکی سر
اضطراب و بی قراری
تهوع و استفراغ
احساس تپش قلب
نامنظم شدن ضربان قلب
عرق کردن
غش
احساس سوزش سر دل
چه زمانی باید به مرکز درمانی مراجعه کرد؟
کسی که سابقه سکته قلبی دارد، بامشاهده هر علامتی از درد قلبی، باید سریعا با اورژانس تماس بگیرد.
درد قفسه سینهای که پس از فعالیت بدنی یا تحمل هیجان و استرس شروع شده و به دست چپ و پشت یا زیرچانه کشیده میشود میتواند نشان دهنده سکته قلبی قریب الوقوع باشد. بهتر است در اين مواقع هرچه سریعتر به مرکز درمانی و اورژانس اطلاع داده شود.
عوامل گوناگونی در بروز این بیماری نقش دارند که بعضی از انها قابل کنترل و برخی دیگر غیر قابل کنترل هستند.
برخی از علل غیر قابل کنترل شامل سن، جنس و سابقه خانوادگی این بیماری است. با افزایش سن، احتمال رسوب کلسترول و تشکیل پلاک در دیواره عروق بیشتر شده که باعث تنگ شدن آن رگها و کاهش خونرسانی به قلب میشود.
طبق مطالعات انجام شده بروز سکته قلبی در آقایان نسبت به خانمها بیشتر است. همچنین سابقه قبلی ابتلا به درد قلب در یکی از اعضای خانواده، شانس بروز اين مساله را در سایر افراد خانواده افزایش میدهد.
باید توجه داشت که عواملی هم وجود دارند که با مدیریت آنها، ميتوان احتمال سکته قلبي را به شدت کاهش داد. از جمله آنها ميتوان به موارد زير اشاره داشت:
پرهیز از هرگونه هیجان منفي و تنش در زندگی روزمره
ترک سیگار
کنترل مکرر قند خون در بیماران دیابتی
کنترل فشار خون در بیماران مبتلا به فشار خون بالا
پرهیز از مصرف غذاهای پرچرب و سرخ کردنی که مقادیر زیادی کلسترول و چربیهای اشباع و مضر دارند
قرار دادن سبزیجات و میوهها در وعدههای غذایی
فعالیت بدنی منظم و روزانه حداقل 30 دقیقه (برای افراد با سابقه بیماری قلبي، فعالیت شدید توصیه نمیشود)
کاهش وزن و حفظ آن در محدوده سلامتی
در حملات قلبی مهمترین مساله زمان است. هر دقیقه تاخیر منجر به افزایش آسیب و مرگ بیشتر سلولهای قلبی میشود.
درمانهای سکته قلبي شامل دارو درماني و جراحی ميشود.
مرسومترین روش جراحی که با نام آنژیوپلاستی عروق کرونری شناخته میشود، عملياتي است براي باز کردن رگهای مسدود شده قلب با استفاده از یک جسم لولهای شکل که دارای يک بالن میباشد. جراح آن را از طريق يکي از رگهاي اصلي، تا محل انسداد هدایت میکند. سپس بالن را باد کرده تا رگ باز شود و برای جلوگیری از بسته شدن مجدد، در محل بالن یک استنت فلزی توری شکل (چيزي مشابه يک فنر) کار میگذارد.
روش ديگر جراحی تعریف شده برای سکته قلبی، بایپس عروق کرونر میباشد. در این روش رگ مسدود شده دیگر کارایی لازم را نداشته و یا نميتوان انسداد آن را رفع کرد. پزشک آن رگ را برداشته و با رگ دیگری که از قسمت دیگری از بدن خود بيمار (مانند پا) گرفته ميشود، جایگزین میکند تا خونرسانی به قلب همچنان برقرار باشد.
درمانهای دارویی نیز برای درمان سکاه قلبي انجام میگیرند که به شرح زير ميباشند:
داروهای ترومبولیتیک. این داروها لخته ایجاد شده در رگ را در خون حل کرده و انسداد را برطرف میکنند.
آسپرین. لختههای مسدود کننده را حل کرده و از بین میبرد.
نیتروگلیسیرین. این دارو رگها را بازتر میکند تا خونرسانی هرچه بیشتر و بهتر صورت بگیرد.
داروهای بتابلاکر. ضربان قلب را کاهش میدهند تا بار کاری قلب کم شده و کمتر آسیب ببیند.
مسکنها. ممکن است برای کاهش درد مسکنهایی مانند مورفین تجویز شود.
مهار کننده ايسياي (ACE). اين داروها فشار خون را کاهش میدهند تا فشار کمتری به قلب وارد شود.
انتخاب روش درمان و نوع دارو تنها بر عهده پزشک متخصص است.
آیا سکته قلبی قابل پیشگیری است؟
روشهای پیشگیری از این بیماری بر ورزش و تغذیه مناسب تمرکز دارند.
ورزشهای هوازی برای سلامت قلب بسیار مفیدند و در کاهش تنش و اضطراب روزانه، که یک عامل خطر سکته قلبی محسوب میشوند، تاثیر گذار است.
رعایت یک برنامه غذایی سالم که شامل مقادیر بسیار کم کلسترول و چربیهای مضر و مقادیر بیشتری سبزیجات و میوه باشد، از ضروریات سلامت بدن و به خصوص قلب، به شمار میرود.
سیگار و الکل از دیگر عوامل خطر مهم برای سکته قلبی هستند پس باید از مصرف آنها به شدت اجتناب شود.
شیوه و سبک زندگی فردی چه تاثیری روی سکته قلبی می تواند داشته باشد؟
طبق تحقیقات انجام شده افرادی که به طور منظم فعالیت بدنی داشته و رژیم غذایی سالمی را دنبال کردهاند، کمتر دچار ناراحتیهای قلبی شدهاند.
بهتر است چربیهای اشباع را در برنامه غذایی خود به حداقل رسانده تا احتمال تشکیل پلاک در دیواره عروق کاهش یابد.
دوری از استرسها و مواردی که موجب خشم و اضطراب میشوند به کاهش شانس ابتلا به سکته قلبی کمک میکند.
مصرف سیگار و الکل برای سلامت عمومی بدن مضر بوده و سلامت قلب را نیز به خطر میاندازد.
برای این که شخصی بخواهد دچار این مشکلات نشود بهتر است به صورت دورهای آزمایش خون داده و فشار خون خود را مرتبا پایش کند. اين کار باعث ميشود تا فرد از وجود و تجمع عوامل خطر مانند کلسترولها، در بدن خود مطلع شده و در صورت لزوم پيشگيري لازم را انجام دهد.
هميشه شاد و سلامت باشيد. پونهسا
آخرین بروزرسانی در 1398/07/11-16:36