شالازيون و درمان آن

شالازیون چيست؟

شالازیون بیماری شایع چشم بوده که در پلک بالا یا پایین چشم، به‌ صورت یک برآمدگی کوچک ظاهر مي‌شود. این برآمدگی‌ها ممکن است به‌ طور ناگهانی در ابعاد مختلف روی پلک ایجاد شوند، اما به‌ تدریج می‌توانند پیشرفت کرده و سبب ایجاد قرمزی، سوزش و یا درد در همان ناحیه شوند.

شالازيون بيشتر در بزرگ‌سالان رخ مي‌دهد و سن معمول ايجاد آن 30 تا 50 سالگي است.

دلائل بروز شالازيون

در پلک‌های چشم انسان يک سري غدد چربی وجود دارند که مواد لیپیدی و روان کننده ترشح می‌کنند تا چشم عملکرد بهتری داشته باشد. هنگامی که این غدد چربی به دلایل مختلف دچار گرفتگی و انسداد شوند به طوري که مواد روان کننده به‌راحتی از آن خارج نشوند، این غدد متورم شده، و به‌ صورت شالازیون خود را نشان می‌دهند.

این انسداد در غدد چربی می‌توانند به دلایل متعددی ایجاد شوند. برای مثال به علت مالیدن چشم با دست‌های آلوده و رعایت نکردن بهداشت چشم، غدد چربی زهکشی خود را از دست می‌دهند. در خانم‌ها هنگامی‌که مواد آرایشی از روی چشم به‌طور کامل پاک نشود، بقایای آن سبب انسداد این‌چنینی می‌شود.

تعداد غدد چربی در پلک بالا بسیار بیشتر از پلک پایین است، بنابراين احتمال وقوع شالازیون در پلک بالا بیشتر است. شالازیون می‌تواند به‌طور هم‌زمان در هردو چشم ایجاد شود، و یا بیشتر از یک شالازیون روی هر پلک به وجود آید.

نیش حشرات و تحریک غدد چربی پلک نیز ممکن است بروز شالازیون را تشدید کند.

علائم شالازیون

• برآمدگی بدون درد در پلک بالا یا پایین چشم.
• بروز ناگهاني اين برآمدگي‌ها، خود مي‌تواند علامت شالازيون باشد. گرچه معمولا برآمدگي‌هاي شالازيون طی چند روز گسترش مي‌یابند.
• برآمدگي ايجاد شده بايد، ناشی از غلظت و تجمع مایع روان کننده در غدد چربی باشد و نه دلائل ديگر.
• بینایی مبهم به علت رشد غیر معمول و فشار آوردن به قرنیه.
• اکثراً طی چند هفته یا چند ماه بدون درمان محو می‌شوند، هرچند ممکن است دوباره عود کنند.
• قرمز شدن اطراف شالازیون. در موارد نادر ممکن است ملتحمه چشم (لايه مخاطی که سطح داخلی پلک‌ها را مي‌پوشاند) نيز قرمز و متورم شود.

چه زمانی ممکن است بروز شالازیون هشدار دهنده باشد؟

• بروز تب و یا احساس درد در بدن
• سردرد
• دید دوگانه و یا تشدید اختلالات بینایی
• برآمدگی چشم
• تاری دید
• درد چشم
• تورم و یا قرمزی شدید چشم مخصوصاً اگر وسعت قرمزی بیشتر از ناحیه بروز شالازیون باشد.

وجود این علائم در هنگام شالازیون طولانی مدت ممکن است خطرناک و از علائم سرطان باشد. بهتر است با ديدن هر کدام از علائم هشدار دهنده، هر چه سريعتر به پزشک مراجعه شود.

انواع شالازیون

شالازیون می‌تواند به حدی کوچک باشد که مورد توجه بيمار قرار نگیرد، در این صورت عوارض خاصی برای بیمار ایجاد نمی‌کند و طی چند روز و چند هفته از بین می‌رود.

شالازیون‌های بزرگ‌تر که چند هفته تا چند ماه باقی می‌مانند، می‌توانند با ایجاد ظاهری ناخوشایند بیمار را آزار داده و یا سبب قرمزی، سوزش و یا خارش شوند.

شالازيون‌هاي بزرگ با فشار آوردن به قرنیه سبب ایجاد درد شده و ظاهر قرنیه را نيز تغییر مي‌دهند. در اين حالت تاری دید و بروز آستیگماتیسم در چشم بيمار را مي‌توان انتظار داشت. 

درمان شالازیون

شالازيون يک بيماري جدي نيست ولي با اين حال بايد بيمار نسبت به آن مراقب باشد. در اين بخش، مواردي را که به بهبود و درمان شالازيون کمک مي‌کند ذکر مي‌کنيم. بهتر است اين موارد با تاييد پزشک، انجام شود:

• خودتان به شخصه سعی نکنید با فشار دادن برآمدگي شالازيون، آن را تخلیه کنید.
• استفاده از کمپرس آب گرم روی محل شالازیون کمک کننده خواهد بود. اين کار بايد چند روز متمادی برای 10 تا 15 دقیقه و 4 تا 6 بار در روز صورت بگيرد.
• ماساژ آرام، بعد از کمپرس آب گرم، به تخليه مواد ذخیره شده در غده چربی کمک مي‌کند. پس از خروج مواد، بهداشت و تمیزی چشم را رعایت کنید.
• استفاده از قطره چشمی استریل کننده، پماد ضد التهاب و یا داروهای خوراکی و آنتی‌بیوتیک هنگامی‌که ممکن است شالازیون با عفونت همراه باشد (با تجويز پزشک).
• در مواردی که شالازیون با روش‌هاي فوق از بين نرود، پزشک از جراحی سرپایی استفاده مي‌کند. در این جراحی که ممکن است در مطب چشم پزشک نیز انجام بگيرد از یک بی‌حسی موضعی استفاده شده و با یک سوزن و یا تیغ جراحی ظریف در قسمت زیر پلاک منفذ کوچکی برای خروج مواد ایجاد کرده و بدون ایجاد زخم قابل ملاحظه‌ای، مواد را خارج می‌کنند.

تفاوت گل مژه و شالازیون

اغلب شالازیون با گل مژه اشتباه گرفته می‌شود و یا ممکن است هر دو عارضه را یک بیماری بدانند. اما حقیقت این است که این دو کاملاً متفاوت هستند و علائم و راه‌های درمان آن‌ها تفاوت زيادي دارد.

گل مژه عفونتی است که بر اثر التهاب فولیکول مژه چشم ایجاد می‌شود، و قرمزی و تورم در نزدیکی لبه پلک در محل رویش مژه‌ها رخ می‌دهد. عامل ایجاد گل مژه اغلب میکروب و باکتری‌ها بوده و می‌توانند درجات مختلفی از بیماری را ایجاد کنند. شالازیون اما یک واکنش التهابی بوده و باکتری در بروز آن بی‌تأثیر است، هرچند ممکن است در موارد شدید و عدم درمان، دچار عفونت باکتریایی بشود.

ایجاد ترشحات و پوسته پوسته شدن در محل گل مژه، سوزش، خارش و گاهي درد از علائم دیگر گل مژه هستند.برای درمان گل مژه عفونی به مصرف آنتی بیوتیک و شست و شوی مداوم چشم و مصرف قطره نیاز هست. اغلب از بین رفتن گل مژه یک هفته زمان مي‌برد.

شالازیون در مقایسه با گل مژه دورتر از لبه پلک روی می‌دهد و گاهی تورم ناگهانی پلک را به همراه دارد.

 هميشه شاد و سلامت باشيد. پونه‌سا