کلیهها یکی از اصلیترین ارگانهای بدن هستند که مسئول پاکسازی بدن میباشند. آنها مواد زائد خون و مایعات اضافی بدن را جذب کرده و از طریق ادرار به خارج بدن منتقل میکنند. همچنين نمک، مواد معدنی و املاحی مثل کلسیم، فسفر، سدیم و پتاسیم را در حالت تعادل نگه میدارند.
نارسایی کلیه وقتی اتفاق میافتد که کلیهها طبق روال عادی قادر به انجام دادن این امور نباشند و عملکرد آنها به کمتر از 15 درصد حالت طبیعی برسد.
این بیماری بهطور نامحسوس در بدن پیشروی میکند و ممکن است علائم آن، تا قبل از آسیب جدی به کلیهها مشاهده نشوند. تا جایی که تنها 10 درصد از بیمارانی که به این بیماری مبتلا هستند از آن خبر دارند.
احساس خستگی مداوم: کاهش شدید عملکرد کلیه میتواند منجر به تجمع سموم و ناخالصیهای موجود در خون شود. این پدیده سبب احساس ضعف و خستگی زودهنگام شده و تمرکز فرد را تحت تأثیر قرار میدهد.
اختلالات خواب: وقتی کلیهها عمل فیلتراسیون (پاکسازي) را به درستی انجام ندهند، سموم در خون باقی مانده تا از طریق ادرار خارج شوند، که میتواند خواب شما را تحت تأثیر قرار دهد به ویژه در ساعات انتهایی شب، قبل از خوابیدن موجب تکرر ادرار میشود.
خشکی پوست و خارش: پوست خشک و خارش میتواند علامتی از وجود مواد معدنی اضافی و یا بیماری استخوانی که ناشی از بیماری مزمن کلیوی است، باشد.
تکرر ادرار: اگر احساس میکنید نسبت به قبل بیشتر میل به ادرار دارید میتواند از علائم آسیب به کلیه باشد. وقتی فیلترهای کلیه آسیب میبینند ممکن است سبب تکرر ادرار شود. تکرر ادرار گاهی بر اثر بزرگ شدن پروستات در مردان و یا عفونت ادراری نیز رخ میدهد.
وجود خون در ادرار: کلیههای سالم هنگام جذب مواد زائد برای تولید ادرار، سلولهای خونی را در بدن حفظ میکنند. اما وقتی این فیلتر آسیب میبیند سلولهای خونی ممکن است به داخل ادرار نشت کنند. البته وجود سلولهای خونی در ادرار میتوانند علامت سنگ کلیه، تومور و یا عفونت نیز باشند.
کفآلود بودن ادرار: وجود حبابهای بیش از حد معمول در ادرار میتواند نشاندهنده مشکلی در کلیهها باشد. مخصوصاً وقتی چند بار قبل از خواب مجبور به دفع ادرار شوید، نشاندهنده وجود پروتئین در ادرار است.
پف چشم: وجود پروتئین در ادرار به دلیل نقص کلیهها، باعث میشود پروتئینی که باید در بدن حفظ شود از بدن دفع شود. کمبود پروتئین در بدن با پف کردن چشم میتواند خود را نشان دهد.
تورم پاها: کاهش عملکرد کلیه سبب تجمع سدیم در بدن میشود که میتواند باعث تورم در اندامهای پایینی بهخصوص مچ پا شود.
کم شدن اشتها: کم شدن اشتها میتواند ناشی از آسیب دیدن کلیهها باشد. به علاوه افراد با نارسایی کلیوی تقریبا احساس چشایی خود را از دست داده و یا ممکن است مزههای متفاوتی را از غذاها دریافت کنند.
گرفتگی عضلات: از بین رفتن تعادل الکترولیتها مثل کلسیم و فسفر سبب گرفتگی عضلات میشود.
نارسایی کلیه به دو نوع حاد و مزمن تقسیم میشود. که در نوع مزمن شدت آسیب به کلیه به حدی زیاد است که عملاً فرد کلیه خود را از دست داده است.
تنها راه تشخیص به موقع نارسایی کلیه انجام آزمایش خون و ادرار در مراحل اولیه بروز علائم گفته شده، میباشد.
این نوع دیالیز توسط دستگاه انجام میشود و بهتر است در مراکز درمانی تحت نظر کارشناس باشد. در همو دیالیز رگهای خونی بيمار به لولههایی در دستگاه متصل شده و در آنجا پاکسازی مواد زائد و مایعات اضافی و نيز تعادل املاح و ترکیبات معدنی صورت میگیرد و مجدداً از طریق لولههایی به رگهای خونی باز میگردد.
پرده صفاق پوششی است که محتویات داخلی شکم را از محیط بیرون جدا میکند. در دیالیز صفاقی با قرار دادن مایعی در این قسمت بدن، تبادل و فیلتراسیون مواد انجام میشود و لازم است هرچند ساعت یکبار این مایع تعویض گردد. این نوع دیالیز به بيمار آزادی عمل بیشتری ميدهد، زیرا میتواند خود در منزل و یا محل کار نيز آن را انجام دهد.
هنگامیکه بدن به انواع دیالیز پاسخ مناسبی ندهد از جراحی پیوند کلیه استفاده میشود. در پیوند کلیه، يک کلیه سالم از بدن فردی دیگر که شرایط مشابهی با بدن بيمار دارد گرفته شده و جایگزین يکي از کليههاي آسیبدیده میگردد.
ممکن است بيمار هیچ یک از روشهای بالا را برای درمان انتخاب نکند. در این صورت ملزم به استفاده از داروهای خاص، پیروی از رژیم غذایی و تبعیت از پزشک خود ميباشد و عوارض و آسیبهای نارسایی کلیه را بیشتر از سایرین احساس خواهد کرد.
فشار خون بالا: فشار خون میتواند در نتیجه نارسایی کلیه ایجاد شود زیرا کلیههای بیمار در روند تنظیم فشار خون اختلال ایجاد میکنند. از طرفی نارسایی کلیه سبب تجمع مایعات اضافی در بدن میشود که تورم، بالا رفتن فشار خون و اختلال در عملکرد قلب را به دنبال دارد.
کنترل کردن فشار خون با دارو، محدود کردن سدیم دریافتی و مایعات در رژیم غذایی، افزایش فعالیت بدنی، کنترل استرس و ترک دخانیات میتواند به رفع این عامل کند.
بیماری قلبی: بیماری کلیوی میتواند بر عملکرد قلب مؤثر باشد و بیماری قلبی نیز میتواند سبب نارسایی کلیه شود. به همین دلیل اقداماتی برای کنترل فشار خون، کلسترول، و قند خون در بیماران، برای جلوگیری از حملات قلبی و سکته مغزی لازم است.
کمخونی: وقتی کلیه آسیب میبیند به اندازه کافی هورمون اریتروپوئیتین آزاد نمیکند. هورمونی که منجر به تولید گلبول قرمز میشود. گلبولهای قرمز حامل اکسیژن از قلب به سراسر بدن هستند. وقتی کم خوني دارید بعضی ارگانها مثل مغز و قلب اکسیژن کافی دریافت نمیکنند و ممکن است بهدرستی عمل نکنند. کم خوني سبب احساس ضعف و کمبود انرژی در بدن میشود که با مصرف مکملهای آهن میتوان به بهبود آن کمک کرد.
بیماری استخوان: کلیههای سالم در تعادل کلسیم بدن نقش مؤثری ایفا میکنند. وقتی عملکرد کلیهها کاهش یابد، کلسیم خون از طریق ادرار دفع میشود و بدن احساس کمبود کلسیم میکند و هورمون پاراتیروئید ترشح میشود. پاراتیروئید کلسیم را از مغز استخوان آزاد و به خون منتقل میکند تا این کمبود را رفع کند. بهاینترتیب استخوانها به مرور ضعیف و شکننده میشوند و ممکن است درد مفاصل و استخوان را احساس کنید. بهعلاوه افزایش پاراتیروئید سبب ایجاد خارش در بدن نیز میشود.
با تغییرات در برنامه غذایی، داروها، مکملها و دیالیز میتوان این مشکل را بهبود بخشید.
هميشه سالم و تندرست باشيد. پونهسا
آخرین بروزرسانی در 1397/11/13-10:04