نرمي کشکک زانو

مفصل، محل اتصال دو استخوان در بدن می‌باشد، دو سر استخوان در محل مفصل به وسیله بافت محکمی به نام غضروف پوشیده شده است. غضروف‌ها موجب تسهیل حرکت استخوان‌ها بر روی یکدیگر بدون ساییده شدن، می‌شوند. استخوان کشکک زانو هم توسط بافت غضروفي شکل احاطه شده است.

گاهی اوقات به دلایل متعددی بافت غضروف محل مفصل، ممکن است نرم شده و منجر به ساییدگی استخوان‌ها به يکديگر شود. در ابتدا ممکن است تنها بخش کوچکی از غضروف دچار التهاب و نرم شدگی شود ولي به تدریج این عارضه تمام غضروف را درگیر کرده و از بین می‌برد که موجب ایجاد درد زیادی می‌شود.

این عارضه که به نام سندرم زانوي دونده هم شناخته مي‌شود، بیشتر در ورزشکاران و جوانان  به خصوص دختران، دیده می‌شود اما در افراد مسن و عادی نیز ممکن است ايجاد شود. نرم شدن غضروف ممکن است در هر مفصلي اتفاق بيفتد ولی در زانو با توجه به اینکه بزرگترین مفصل در بدن بوده و فشار زیادی را متحمل می‌شود، بیشتر شایع است.

علائم نرمی کشکک زانو

مهم‌ترین علامت نرمی کشکک زانو احساس درد در این ناحیه می‌باشد به صورتی که درد در هنگام حرکت مفصل بسیار شدید می‌شود. از ديگر علائم نرمي کشکک زانو مي‌توان به موارد زير اشاره داشت:

• به دنبال نشستن طولانی مدت و سپس حرکت دادن مفصل، درد شدیدی احساس مي‌شود.

• در صورت ساییدگی شدید، هنگام حرکت مفصل، صداي تق تق از مفصل شنيده و يا توسط خود فرد احساس مي‌شود.

• خم نگه داشتن زانو به مدت طولانانی منجر به افزایش درد می‌شود.

• گاهی فرد ممکن است احساس لغزش در ناحیه کشکک زانو داشته باشد.

• فرد به هنگام بالا رفتن از پله و یا هر حرکتی که فشار زیادی به زانو وارد می‌کند، احساس خورد شدن چيزي را در زانوي خود دارد.

دلایل بروز نرمی کشکک زانو

داشتن فعالت زیاد می‌تواند خطر ابتلا به نرمی کشکک زانو را افزایش دهد. این عارضه معمولا در ورزش‌هایی که فشار زیادی به زانو وارد می‌کنند و يا خم و راست کردن زانو در آن زیاد است مانند فوتبال، اسکی، دو و بسکتبال بیشتر رخ می‌دهد. برخي موارد ديگر که ممکن است منجر به نرمي کشکک زانو شوند:

• برخورد ضربه شدید به زانو و یا حتی شکستگی در این ناحیه.

• نقص مادرزادی در استخوان‌های ران و زانو که موجب منحرف شدن استخوان کشکک شده و همین عامل منجر به نرمی کشکک زانو می‌شود.

• بی تحرکی به دلیل تضعیف عضلات، باعث افزايش فشار وارد شده به زانو مي‌شود به طوري که خطر ابتلا به نرمی کشکک زانو را افزایش می‌دهد.

• افرادی که دارای کف پای صاف هستند به دلیل افزایش فشار به مفصل زانو، بيشتر از ديگران مستعد نرمي کشکک زانو هستند.

• خانم‌ها به دلیل اینکه بافت عضلاني کمتری دارند بيشتر از مردان در خطر ابتلا به نرمی کشکک زانو هستند.

چه زمانی بايد به پزشک مراجعه کنیم؟

هنگام درد مداوم در ناحیه‌ی زانو به صورتی که چند روز احساس درد داشتید و بهبودی حاصل نشد. در صورت بروز علائم خفيف نرمي کشکک زانو و حتی قبل از بروز علائم شديد مانند احساس خورد شدن چیزی در زانو، بهتر است به پزشک مراجعه شود.

درمان نرمی کشکک زانو

درمان نرمی کشکک زانو، با توجه به علت بروز آن انتخاب می‌شود. در مواردی استفاده از زانو بند طبی به منظور کاهش فشار وارد شده به زانو و تسهیل حرکت آن، پاسخ‌گو است.

معمولا پزشک از داروهای ضد التهاب خوراکي و يا تزريقي به منظور کاهش درد و التهاب مفصل زانو، استفاده مي‌کند. انجام تمرینات فیزیوتراپی نيز می‌تواند با حفظ و افزایش قدرت عضلانی از آسیب بیشتر به زانو جلوگیری کند. به طور معمول استفاده از  تمرینات ورزشی مانند حرکات دوچرخه مي‌تواند مفید باشد.

در برخی موارد حاد پزشکان به منظور درمان از جراحی‌هایی مانند پیوند غضروف یا ایجاد برش‌های کوچک در رباط‌هاي اطراف مفصل، به منظور افزایش قدرت حرکت و ترميم بافت، استفاده می‌کنند.

تغذيه مناسب براي پيشگيري و بهبود نرمي کشکک زانو

استفاده از لبنیات با توجه به داشتن کلسیم فراوان بسیار مفید است. استفاده از میوه‌ها و سبزیجات نیز اثر بسزايي در سلامت استخوان‌ها و غضروف‌ها دارد. سیر و پیاز به دلیل از بین بردن پروتئازهای خارج سلولی که از عوامل از بین رفتن مفاصل هستند، در پيشگيري از ابتلا به نرمي کشکک زانو و يا پيشرفت آن، اثر مثبتي دارند.

استفاده از روغن زیتون هم به صورت خوراکی و هم به صورت موضعی (ماساژ) اثر خوبي بر درمان التهاب مفصل و نرمي کشکک زانو دارد. ماهی‌های چرب با داشتن ویتامین د و امگا سه، در کاهش درد مفيد هستند. از ديگر مواد مغذي که تاثير مثبتي بر سلامت مفصل زانو دارند مي‌توان به موارد زير اشاره داشت:

• سنجد. بنا بر خاصيت ضد التهابي آن.

• کيوي، مرکبات و ديگر منابع ويتامين ث. اين ويتامين در بازسازي غضروف نقش اساسي دارد.

• مصرف کافی مایعات از خشک شدن زانو و ايجاد درد بيشتر جلوگيري مي‌کند. یکی از مایعات مناسب چای سبز می‌باشد با توجه به خاصیت آنتی اکسیدانی آن.

اثر ورزش بر نرمی کشکک زانو

تمرینات ورزشی مناسب براي بهبود نرمي کشکک زانو، معمولا زیر نظر متخصصان فیزیوتراپی یا توانبخشی صورت می‌گیرد. اين تمرينات منجر به تقویت عضلات چهار سر ران مي‌شود.

ناگفته نماند که انجام حرکات ورزشی نامناسب نه تنها کمک کننده نیست بلکه می‌تواند مضر نیز باشد. تمرینات نبايد موجب فشار زياد بر مفصل بشوند.

شنا و راه رفتن در عمق کم استخر با توجه به اینکه فشار وزن بدن بر روی زانو کاسته می‌شود و نيز با تقویت عضلات، تمريني مناسب براي بهبود وضع زانو است. در مرحله بعد پیاده روی و دوچرخه سواری سبک در اين مورد موثر هستند.

هميشه شاد و سلامت باشيد. پونه‌سا