سندرم روده تحريک پذير

سندرم روده تحریک پذیر، یک اختلال عملکردی گوارشی است که روی روده بزرگ تاثیر می‌گذارد. اگرچه این اختلال می‌تواند موجب ناراحتی‌های زیادی برای فرد بیمار شود ولی به روده آسیب چندانی نمی‌زند و زیاد جای نگرانی ندارد.

سندرم روده تحریک پذیر بیشتر زنان را دچار مشکل می‌کند به طوری که زنان دو برابر مردان به این بیماری مبتلا می‌شوند. همچنین سن ابتلا به این بیماری در افراد بالای 45 سال بیشتر است و بین 6 تا 18 درصد مردم جهان دچار این اختلال هستند.

علائم سندرم روده تحريک پذير

شایع‌ترین علامت سندرم روده تحریک پذیر درد شکم است که اغلب به خاطر حرکات و جنبش‌های روده است. این بیماری می‌تواند باعث گرفتگی و نفخ شکم و تغییر در اجابت مزاج شود. برخی از افرادی که مبتلا به این اختلال می‌شوند به یبوست دچار می‌شوند و بعضی دیگر دچار اسهال. برخی بيماران هر دو مشکل را به تناوب دچار می‌شوند.

زنانی که دچار سندرم روده تحریک پذیر می‌شوند اغلب در طول دوره عادت ماهیانه‌شان علائم بیشتری از این بیماری دارند.

دلایل بروز سندرم روده تحريک پذير

علت دقیق سندرم روده تحریک پذیر مشخص نیست. پزشکان تصور می‌کنند ترکیبی از مشکلات ممکن است به سندرم روده تحریک پذیر منجر شود و بسته به شرایط در هر فرد یک سری عوامل مختلف باعث ایجاد این بیماری می‌شود.

يکي از دلايل اين سندرم، مي‌تواند به هم خوردن تعامل بین مغز و روده باشد به عنوان مثال در برخی افراد مبتلا به سندرم روده تحريک پذير ممکن است غذا به آرامی یا بیش از حد سریع از طریق دستگاه گوارش حرکت کند و موجب تغییر در حرکات روده شود. از ديگر دلايل ابتلا مي‌توان به موارد زير اشاره داشت:

• استرس و برخی شرایط استرس زا.

• عواملي روانی مانند افسردگی، اضطراب و اختلالات روحی و جسمی.

• عفونت های باکتریایی دستگاه گوارش.

• تغییر و افزایش رشد باکتری های روده کوچک.

• حساسیت غذایی و عدم توانایی تحمل و هضم بعضی خوراکی ها که باعث پیدایش علائم اختلالات گوارشی می‌شوند.

• ژن و وراثت نیز ممکن است در برخی افراد احتمال بروز سندرم روده تحریک پذیر را افزایش دهد.

هر گاه علائم ذکر شده را در مدت چندین روز در بدن خود مشاهده کردید به پزشک مراجعه کنيد.

درمان سندرم روده تحريک پذير

پزشک ممکن است آزمایشاتی انجام دهد تا از وجود یا عدم وجود بیماری‌های دیگری در فرد مبتلا مطمئن شود.این آزمایشات شامل تست نمونه برداری مدفوع، آزمایش خون و يا تصوير اشعه ایکس می‌باشد.

اگرچه اين سندرم درمان قطعي ندارد ولي اکثر بیماران مبتلا به سندرم روده تحریک پذیر می‌توانند با رژیم غذایی مناسب و مدیریت استرس، استفاده از پروبیوتیک‌ها (باکتری‌های سودمند که در روده زندگی می‌کنند و بیشتر در لبنیات و میوه‌ها وجود دارند) بهبود یابند.

در بخش بعد، رژيم‌هاي غذايي که به بهبود سريع‌تر اين سندرم کمک مي‌کنند را معرفي مي‌کنيم. همچنين در صورت شديد بودن علائم ممکن است پزشک، داروهايي را که بر طرف کننده اسهال يا يبوست و يا درد شکم هستند را تجويز نمايد.

بهبود سندرم روده تحريک پذير با تغذيه سالم

انتخاب یک رژیم غذایی مناسب می تواند علائم بیماری را بهبود بخشد در زیر به این موارد اشاره شده است.

رژیم غذایی با فیبر مناسب

فیبر حجم مدفوع را افزایش می‌دهد که باعث جلوگیری از یبوست و نيز فعالیت مناسب سیستم گوارش و روده می‌شود. به طور متوسط افراد بزرگ‌سال روزانه باید بین 20 تا 35 گرم فیبر مصرف کنند. مواد غذایی دارای فیبر بالا عبارتند از میوه‌ها، سبزیجات و غلات. البته توجه کنید که مصرف زیاد فیبر تولید گاز و نفخ می‌کند و می تواند باعث شود علائم سندرم روده تحريک پذير بدتر شوند، بنابراين بايد مصرف فيبرها را در حد متعادل نگاه داشت.

اجتناب از مصرف گلوتن

گلوتن یک پروتئین موجود در خوراکی‌هایی مانند دانه‌های غلات، نان و ماکارونی است. معده بعضی افراد توانایی هضم گلوتن را ندارد و ممکن است اين افراد دچار سندرم روده تحریک پذیر نیز بشوند. در چنین مواردی یک رژیم غذایی بدون گلوتن می‌تواند در کاهش علائم بیماری مفید باشد.

رژیم غذایی کم فودمپ

فودمپ‌ها کربوهیدارت‌هایی هستند که به خوبی در روده کوچک قابل جذب نیستند. این کربوهیدرات‌ها آب بیشتری را وارد روده می‌کنند که موجب نفخ و تولید گاز و اسهال می‌شوند. غذاهایی که حاوی فودمپ‌ها هستند شامل خوراکی‌های حاوی لاکتوز (شیر، بستنی، ماست)، میوه‌هایی مانند هلو، انبه، هندوانه، سیب، حبوبات، نان، حبوبات و ماکارونی فراوری شده با گندم و آجیل مي‌باشند. البته می‌توان این خوراکی‌ها را کامل حذف نکرد و یا از خوراکی‌های مشابه استفاده کرد مثلا به جای شیر از شیر بدون لاکتوز یا شیر سویا استفاده نمود.

رژیم غذایی لاغری

اگر دچار اضافه وزن و چاقی هستید یک رژیم لاغری 12 هفته‌ای زیر نظر پزشک می‌تواند به شما در بهبود بیماری کمک کند.

رژیم غذایی کم چربی

غذاهای پر چرب باعث چاقی و مشکلات در سلامتی می‌شوند . اين نوع غذاها معمولا به علت فیبر کمی که دارند باعث یبوست و یا اسهال در افراد مبتلا به سندرم روده تحریک پذیر می‌شوند.

ورزش و سبک زندگی

داشتن یک زندگی سالم و همراه با ورزش برای پیشگیری و درمان بسیاری از بیماری‌ها نقش بسزایی دارد از جمله در سندرم روده تحریک پذیر. با این که ورزش به طور مستقیم باعث بهبود این بیماری نمی‌شود ولی به سلامت کلی و کاهش استرس و کمک به مشکلات دستگاه گوارش مانند یبوست کمک می‌کند. افرادی که به طور متوسط 30 دقیقه در روز و حداقل 5 روز در هفته ورزش می‌کنند علائم یبوست آنها نسبت به افرادی که ورزش نمی‌کنند بطور قابل توجهی بهبود مي‌يابد که تاثير بسزايي در بيماران با سندرم روده تحريک پذير نيز دارد.

 هميشه سلامت و تندرست باشيد. پونه‌سا