سرطان روده

سرطان به طور کلی وضعيتي است در بدن انسان که بخش‌های مسئول رشد سلول‌هاي بدن، تغییرات غیر طبیعی پيدا مي‌کنند. این تغییرات ممکن است ناشی از جهش و یا تغییر در ژن‌ها باشد. در واقع سرطان رشد غیر طبیعی سلول‌های بدن انسان است.

سلول‌های ناشی از رشد غیر طبیعی در کنار یکدیگر تجمع یافته و تشکیل تومور مي‌دهند. تومور مي‌تواند بدخیم (نوع خطرناک سرطان که تومور توانايی حرکت در کل بدن از طریق جریان خون را دارد) و یا خوش خیم (غیر قابل جابجایی و با خطر کمتر) باشند.

سرطان روده که تحت عنوان سرطان روده بزرگ نیز عنوان مي‌شود، تومورهایی هستند که از رشد غیر متعادل و زیاد سلول‌های دیواره داخلی کولون‌ها (بخش‌هاي مختلف روده بزرگ) تشکیل شده‌اند و می‌توانند روی قسمت‌های مختلف روده بزرگ و یا رکتوم تاثیر بگذارد. گاهی اوقات سرطان در روده کوچک نيز ايجاد مي‌شود که نادر است.

سرطان روده از رایج‌ترین سرطان‌ها بوده و اکثر افراد مبتلا به آن بالای 50 سال سن دارند. خطر ابتلا به سرطان روده با افزایش سن بالا مي‌رود. سرطان‌های روده که به شکل پولیپ‌های کوچک در دیواره داخلی روده تشکیل مي‌شوند، اغلب از دیواره داخلی روده شروع شده و گسترش می‌یابند و ممکن است در هر دو نوع خوش‌خیم و یا بد‌خیم ظاهر شوند.

در اثر تشخیص دیر هنگام این سرطان ممکن است از طریق دیواره داخلی روده به دیگر نقاط بدن و گره‌های لنفاوی مجاور نيز گسترش یابند و در نهایت به اندام‌های دورتر، مانند کبد و کلیه برسند.

سرطان روده بزرگ در زمره شايع‎ترين سرطان‌ها در مردان و زنان قرار دارد.

نشانه‌های سرطان روده

نشانه‌های سرطان روده با چند بیماری دیگر مشترک بوده و رخداد اين علائم، لزوما بیانگر وجود سرطان نیستند. با اين حال تمامی نشانه‌هايي که گفته مي‌شوند، نیازمند توجه دقیق و رسیدگی هستند.

• تغییر مداوم در حالات دفع مدفوع از بدن
• داشتن درد در هنگام دفع مدفوع
• دیده شدن خون در مدفوع بدون علت خاصی و بدون داشتن سابقه بیماری هموروئید
• وجود درد و نفخ زیاد پس از مصرف غذا
• از دست دادن اشتها به دلیل اختلالات گوارشی در هنگام بلع و هضم
• حس کردن توده‌ای در ناحیه مقعد
• کاهش وزن شدید
• خستگی بیش از حد
• ظاهر شدن نشانه‌های انسدادی مثل ایجاد حالت استفراغ و یا حالت تهوع
• کم خونی‌های ناشناخته

نکته: نشانه‌ها ممکن است ابتدا به صورت تکي و به نظر ساده باشند اما بایستی با دقت و انجام چند آزمایش ساده، نسبت به شناسایی دقیق‌تر و جلوگیری از پیشرفت بیماری اقدام کرد.

چه زمانی برای تشخیص سرطان روده به پزشک مراجعه کنیم؟

بهتر است در صورت مشاهده هر کدام از علائم زیر در اولین فرصت به پزشک مراجعه کرد:

• دیدن خون در مدفوع
• کاهش وزن شدید و بدون علت
• درد شدید در ناحیه لگن و کشاله ران و عدم قطع شدن درد برای بیش از 12 ساعت
• استفراغ‌های شدید و عدم توانائی حفظ الکترولیت‌های بدن
• تغییرات مداوم در حالت‌های دفع مدفوع

دلايل بروز سرطان روده

علت دقیق سرطان روده هنوز مشخص نیست ولی عواملي وجود دارد که احتمال به وجود آمدن سرطان روده را افزایش می‌دهند:

• افزایش سن
• سابقه خانوادگی. در صورت مبتلا بودن یکی از اعضای خانواده به سرطان روده بهتر است مرتبا خود را چک کنید و نسبت به ظهور علائم آگاه باشید. احتمال ابتلا به سرطان روده با داشتن سابقه خانوادگی 2 تا 3 برابر ديگر افراد است.
• رژیم غذایی نامناسب: بسیاری از تحقیقات بیانگر آن است که رژیم غذایی نامناسب و حاوی فرآورده‌های گوشتی بالا مخصوصا گوشت قرمز، رژیم‌های فاقد سبزیجات و میوه عامل مهمی در ابتلای افراد به سرطان روده است.
• مصرف دخانیات و مشروبات الکلی.
• چاقی و عدم تحرک و فعالیت کافی.
• داشتن اختلالات گوارشی مخصوصا برای طولانی مدت و عدم توجه و درمان کافی.
• داشتن اختلالات ژنتیکی.
• داشتن بیماری های دیگر در ناحیه روده: مانند بیماری‌های التهابی روده، وجود زخم در روده، یبوست و یا اسهال شدید و طولانی مدت، مواردي از اين دست هستند.

درمان سرطان روده

در صورت مشاهده علائم و پس از مراجعه به پزشک بهتر است توصیه‌ها و دستورات پزشک را جدی بگیریم. درمان بسیار بستگی دارد به اینکه بيماري در کدام مرحله بوده، تومور در کدام قسمت روده تشکیل شده است و اینکه تا چه حد پیشرفت کرده است.

البته همیشه درمان کاملي وجود ندارد ولي با تشخیص هر چه زودتر می‌توان از پیشرفت بیماری جلوگیری کرد. بسته به تشخیص پزشک درمان‌های مختلفی صورت می‌گیرد که شامل موارد زير هستند:

• جراحی. معمولا با جراحي بخش از تومور و یا در صورت امکان تمامی پولیپ‌های توموري برداشته مي‌شوند.
• پرتودرمانی و رادیوتراپی (انجام پرتو درمانی قبل از انجام جراحی نتایج موفقیت آمیزی را در پي داشته است).
• بسته به تشخیص پزشک ممکن است شیمی درمانی برای بیمار انجام شود.
• انجام درمان‌های بیولوژیک: نسل جدیدی از درمان‌ها هستند که از پیشرفت توده سرطانی جلوگیری می‌کنند. در طي اين فرايند، از داروهایی استفاده مي‌شود که با تکنولوژی جدید از طریق جریان خون خود را به سلول‌های سرطانی می‌رسانند و آن‌ها را نابود مي‌کنند.

راه های جلوگیری از ابتلا به سرطان روده

با رعایت يک سري نکات در سبک زندگي می‌توان احتمال ابتلا به سرطان روده را کاهش داد. نکاتی چون:

• رعایت رژیم غذایی سالم با مقادیر زیادی از فیبرها و مقادیر محدودتری از گوشت.
• سعی در نگهداشتن وزن بدن در حالت ایده آل.
• داشتن تمرینات ورزشی به طور منظم (2 الی 3 مرتبه در هفته). لازم به ذکر است مهم‌تر از ميزان ورزش کردن، منظم بودن آن است. به طور مثال هفته‌اي 5 بار ورزش نيم ساعته، بهتر از 2 ساعت و نيم ورزش يکباره در آخر هفته مي‌باشد.
• عدم مصرف دخانیات و مشروبات الکلی.
• در صورت داشتن هر گونه بیماری در روده و یا داشتن سابقه سرطان روده در بین یکی از اعضای خانواده مرتبا توسط پزشک چک شوید.

هميشه سلامت و تندرست باشيد. پونه‌سا