برونشيت حاد

برونشیت به معني التهاب برونش مي‌باشد. برونش لوله‌ای است که جریان هوا را از دهان تا ریه هدایت می‌کند. برونش در قسمت‌های پایین‌تر ريه تقسیم شده و به داخل ریه چپ و راست منشعب می‌گردد که به هر کدام از انشعابات برونشیول مي‌گویند.

اگر پوشش داخلی این لوله که مخاطی است دچار التهاب شود، ترشحات زيادي داشته و مسیر عبور هوا را تنگ می‌کند. در اين حالت تنفس فرد دشوار شده و بيمار سرفه و تنگی نفس خواهد داشت.

برونشیت حاد نسبت به برونشيت مزمن دارای حملات کمتری است و طول مدت این حملات نیز کوتاهتر است.

برونشیت ممکن است در اثر عوامل ویروسی، باکتریایی یا تحریکاتی مانند دود سیگار و آلودگی یا برخی بیماری‌های تنفسی ایجاد شود.

برونشیت حاد چه علائمی دارد؟

شایع‌ترین علامت این بیماری سرفه است که حدودا بین 10 تا 20 روز طول می‌کشد. سرفه‌های ناشی از این بیماری ترشحات داخل برونش را به سمت فضای دهان می‌آورد. این ترشحات ممکن است به رنگ سبز، زرد یا بی رنگ باشند. از ديگر علائم اين بيماري مي‌توان به موارد زير اشاره داشت:

• گلودرد
• تنگی نفس
• سردرد
• دردهای عضلانی
• تب خفیف همراه با لرز
• گرفتگی و احتقان بینی
• احساس خستگی
• شنیدن صدایی سوت مانند در ریه ها

چه وقت باید به پزشک مراجعه کنیم؟

اگر سرفه مدت نسبتا بیشتری (10 تا 20 روز) نسبت به دفعات قبلی طول کشید و همراه آن علائمی مانند تب و لرز و خستگی وجود داشت، بهتر است سریعا به پزشک مراجعه شود.

دلائل بروز برونشیت حاد چيست؟

بیشترین عاملی که می‌تواند باعث برونشیت حاد شود ویروس‌ها هستند. ویروس‌ها به پوشش مخاطی برونش‌ها حمله کرده و آنها را دچار التهاب می‌کنند. ویروس‌ها ممکن است از طریق تنفسی یا تماس پوستی وارد بدن شوند. ویروس مشخصی برای برونشیت شناسایی نشده است و حتی ویروس‌های سرما خوردگی و آنفولانزا هم می‌توانند منجر به علایم برونشیت در فرد شوند.

از ديگر عوامل موثر در بروز برونشيت حاد، باکتری‌ها و قارچ‌ها هستند. محرک‌های تنفسی مانند دود سیگار و قلیان، ذرات گرد و غبار و مواد شیمیایی هم از ديگر عوامل ايجاد برونشیت حاد بشمار می‌آیند.

درمان برونشیت حاد

در برونشیتی که در اثر عامل ویروسی به وجود آمده، اولين قدم براي درمان آن، از بين بردن آن ويروس با داروي مخصوص آن است. در مورد عوامل باکتریایی می‌توان این کار را با مصرف آنتی بیوتیک‌های تجویز شده توسط پزشک انجام داد.

بيمار در حين سرفه نباید آن را حبس کند چون سرفه مخاط ترشح شده در گلو را به سمت بیرون هدایت می‌کند و در نتیجه باعث پاکسازی برونش‌ها و سهولت تنفس می‌گردد. نوشیدن مایعات فراوان این ترشحات را رقیق کرده و به دفع راحت‌تر آن‌ها کمک مي‌کند.

اگر پزشک معالج، صداي سوت مانند را در ريه‌ها بشنود ممکن است داروهای آسم را برای فرد تجویز کند. موارد ديگري که تاثير زيادي در بهبود و کنترل برونشيت حاد دارند در زير ليست شده‌اند:

• نوشیدن مایعات فراوان. 
• مرطوب کردن هواي محيط.
• استراحت بیشتر در منزل.
• پرهيز از نوشيدن الکل و مواد غذایی حاوی کافئین. اين مواد ممکن است باعث تشدید عوارض جانبی داروها بشوند.
• اگر سرفه‌ها آزاردهنده شد، می‌توان از داروهای کاهنده سرفه نیز استفاده کرد.

چگونه می‌توان از برونشیت حاد پیشگیری کرد ؟

راه مشخص و دقیقي برای پیش‌گيري از برونشيت حاد وجود ندارد چون برونشیت حاد در اثر عوامل مختلفی به وجود می‌آید. اما راهکارهایی هستند که با انجام آنها می‌توان شانس ابتلا را به شدت کاهش داد.

• شستن منظم دست‌ها خصوصا درفصول سرد، جهت پيشگيري از ويروس سرماخورگی.
• پرهیز از دست دادن و روبوسی با افراد سرماخورده یا آن‌هایی که بیماری یا مشکل تنفسی دارند.
• ترک سیگار و دوری از دود آن.
• در روزهای آلوده بهتر است از خانه خارج نشده یا اگر ضرورت دارد می‌توان از ماسک استفاده کرد.
• حفظ سلامت عمومی بدن با ورزش و یک رژیم غذایی سالم باعث تقویت سیستم ایمنی بدن و پیشگیری از ابتلا به برونشيت حاد می‌شود.
• اجتناب از خاراندن چشم‌ها و دست زدن به دهان و بینی خصوصا در فصول سرما خوردگی.

چه عوامل خطری برای برونشيت حاد شناسایی شده اند؟

مواردی وجود دارند که احتمال ابتلا به این بیماری را افزایش می دهند:

• سیگار کشیدن یا درمعرض دود آن بودن.
• مشاغلی که بیشتر در معرض الودگی‌های تنفسی مانند ذرات غبار یا مواد شیمیایی موجود در هوا سر و کار دارند.
• افراد مسن و همچنین افرادی که به هرعلتی دچار ضعف سیستم ایمنی هستند.
• بیماری بازگشت اسید معده به فضای گلو که با نام سوزش سردل از آن یاد می‌شود.
• ابتلا به سایر بیماری‌های تنفسی مانند سرما خوردگی.

در آخر باید توجه داشت که این بیماری اگر در اثر عامل ویروسی یا باکتریایی ایجاد شده باشد مسری بوده و شخص مبتلا می‌تواند دیگران را نیز آلوده کند. انتقال از طریق ذرات تنفسی که با عطسه، سرفه، انداختن آب دهان روی زمین و حتی صحبت کردن در هوا پخش می‌شوند، اتفاق می‌افتد. بنابراين بهتر است اگر فردی بیماري برونشيت حاد دارد:

• هنگام حضور در جمع از دست دادن و روبوسی پرهیز کند. 
• موقع صحبت کردن با دیگران خیلی به آنها نزدیک نشده و فاصله را رعایت کند.
• حتما دستمال همراه خود داشته باشد تا موقع عطسه و سرفه از آن استفاده نماید.
• وقتی در جمعی حاضر می شود بهتر است از ماسک استفاده کند.
• از انداختن آب دهان خودداری کند.
• باید هرچه سریعتر جهت درمان بیماری خود اقدام کند.

هميشه سلامت و تندرست باشيد. پونه‌سا