برونشيت مزمن

برونشیت مزمن یک بیماری تنفسی است که موجب التهاب لوله‌های ريه که به آنها برونش مي‌گويند، می‌شود. اين لوله‌ها از نای شروع شده و به کیسه‌های هوایی شش ختم می‌شوند و هوا را به ریه‌ها می‌رسانند. برونشیت مزمن باعث ترشح بیش از حد مخاط (موکوس) در مجاری هوایی شش‌ها می‌شود که ممکن است باعث بسته شدن لوله‌های تنفسي (برونش‌ها) گردد.

در کل دو نوع برونشیت وجود دارد، برونشیت حاد و برونشیت مزمن. برونشیت حاد در بین سیگاری‌ها بسیار شایع است و علائم آن معمولا 3 تا 4 روز پس از عفونت تنفسی فوقانی شروع شده و پس از دو یا سه هفته ناپدید می‌شوند. در مقابل، برونشیت مزمن طولاني‌تر بوده و یکی ازشایع‌ترین دلایل بیماری مزمن انسدادی ریوی است. 

برونشيت مزمن بیشتر از 3 ماه طول می‌کشد و به گفته برخی پزشکان عدم درمان برونشیت حاد می‌تواند منجر به برونشیت مزمن گردد. اطلاعات بيشتر در مورد برونشيت حاد را در اينجا بخوانيد. درصورتی که برونشیت مزمن درمان نشود ممکن است منجر به بیماری آمفیزم ريه شود.

علائم برونشيت مزمن

علائم برونشیت مزمن عبارتند از سرفه، خس خس سینه، تنگی نفس و ناراحتی قفسه سینه. سرفه‌ها همراه با خلط هستند و اين علائم بين 3 ماه الي 2 سال، در بيمار ديده مي‌شود. این نوع سرفه، سرفه سیگاری نيز نامیده می‌شود.

دلایل بروز برونشيت مزمن

سیگار کشیدن از دلايل اصلی برونشیت مزمن است. هنگامی که دود سيگار و تنباکو به ریه‌ها وارد مي‌شود، راه‌های هوایی تحریک شده و باعث تولید خلط می‌گردد. افرادی که به مدت طولانی در معرض مواد تحريک کننده ريه هستند، مستعد ابتلا به برونشیت مزمن هستند. از ديگر دلايل ابتلا مي‌توان به موارد زير اشاره داشت:

• استنشاق دود و گرد و خاک.
• ویروس ها مانند آنفولانزا و باکتری‌ها.
• محیط کاری ناسالم و قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی.
• کهولت سن نیز می‌تواند یکی از دلایل برونشیت مزمن باشد.
• سیستم ایمنی ضعیف هم شانس ابتلا به برونشيت مزمن را افزايش مي‌دهد.

چه موقع بریم دکتر

• اگر سرفه‌ها پس از یک هفته بهبود نیافت.
• درصورت بروز تب و وجود خلط خونی پس از سرفه ها.
• اگر دچار تنگی نفس همراه با سرفه‌های شدید باشید.
• اگر مسن باشید و سرفه‌ها با بیماری دیگری همراه باشد.

درمان برونشيت مزمن

اگر پزشک تشخیص دهد که فردي دچار برونشیت مزمن شده است، آزمایش عملکرد ریوی انجام مي‌دهد تا ميزان آسيب ريه را بررسي کند. همچنین تصوير راديولوژي و يا انجام سي‌تي‌اسکن از قفسه سينه نیز ممکن است لازم باشد.

اغلب می‌توان برونشیت مزمن را با ترک سیگار و دوری از هوای ناسالم بهبود بخشيد. واکسیناسیون و پیش‌گیری از آسم نیز می‌تواند به جلوگیری از برونشیت مزمن کمک کند. درمان‌های پيشرفته‌تر پزشکی که ممکن است براي اين دسته از بيماران استفاده شود شامل برونکودیلاتور، کورتیکواستروئیدهای استنشاقی و اکسیژن درمانی هستند.

سبک زندگی درمانگر و پیشگیري کننده از برونشيت مزمن

رعايت موارد زير علاوه بر پيشگيري از برونشيت مزمن مي‌تواند، در درمان مبتلايان نيز کمک شاياني داشته باشد:

• استفاده از حمام بخار يا دستگاه بخور.
• نوشيدن زياد مايعات.
• پرهيز از فعاليتهاي شديد بدني.
• اجتناب از مصرف مواد غذایی حاوی مواد نگهدارنده و مواد افزودنی.
• تمرینات تنفس انجام دهید.
• انجام ورزش و تمرینات هوازی ملایم.
• استفاده از ماسک مناسب در هواي آلوده و محیط های ناسالم.
• مراقبه و تمرين ریلکسیشن.
• کنترل وزن در وضعیت نرمال.
• استفاده از آروماتراپی (رایحه درمانی): بخور دادن با روغن‌های گیاهی مانند چوب سدر، ترنج، اکالیپتوس، رازیانه شیرین، یاسمن، اسطوخودوس، چای یا مرزنگوش در شب می‌تواند به بهبود سرفه‌ها و برونشیت مزمن کمک کند.

براي بهبود برونشيت مزمن يا پيشگيري از آن چه بخوريم؟

مصرف ليست زير از مواد غذايي به بهبود برونشيت مزمن کمک شاياني مي‌کند:

• مواد غذایی حاوی مقادیر بالاي پتاسیم، مانند موز، پرتقال، آووکادو،گوجه فرنگی، مارچوبه، چغندر و سیب زمینی.
• عفونت‌هاي ريه يکي از دلايل ابتلا به برونشيت مزمن است. سبزیجات سبز برگ مانند کلم، اسفناج، کولارد سبز و برگ چغندر دارای آنتی اکسیدان‌ها، فلاونوئیدها و کاروتنوئیدهایی هستند که تاثیر زیادی در مبارزه با عفونت‌ها دارد.
• پیاز و سیر، به ویژه هنگامی که خام خورده شوند. سیر دارای ترکیبات حاوی گوگرد به ویژه آلیون وآلیسین بوده که مواد ضد ویروسی قوی می‌باشند.
• غذای غنی از ویتامین ث: ویتامین ث به افزایش عملکرد سیستم ایمنی کمک می‌کند و از بیماری‌های ویروسی و بیماری‌های مرتبط با آلرژی که تاثير بدي بر ريه‌ها دارند، جلوگیری می‌کند. مرکبات، گوجه فرنگی، کيوي، پاپایا، فلفل قرمز و سیب زمینی شیرین، سرشار از ويتامين ث هستند.
• مصرف گوشت کم چربی مانند مرغ، ماهی وگوشت گاو ارگانیک تغذیه شده با علوفه تازه. اين مواد داراي مقادير زياد ويتامين آ و اي، اسیدهای چرب امگا 3، بتا کاروتن، روی و اسید لینولئیک کونژوگه می‌باشند که باعث تقویت سیستم ایمنی بدن می‌شود.
• مصرف چربیهای سالم: برای کمک به کاهش التهاب هنگام بیماریهايي مانند برونشیت مزمن، نیاز به مقدار قابل توجهی از چربیهای سالم هست. بهترین منابع چربی‌های سالم تخم مرغ‌های ارگانیک، آجیل‌های خام مثل ماکادمیا و پیکن (نوعی گردوی گرمسیری)، کره بادام زمینی، روغن نارگیل، چربی‌های امگا سه حیوانی مانند روغن کریل (نوعی میگو) و روغن ماهی مي‌باشند.
• غذاهای تند: غذاهای تند هم به علت داشتن ترکیبی به نام کپسایسین که ضد التهاب و ضد درد قوی بوده، می تواند به درمان برونشیت مزمن کمک کند. فلفل چیلی یا فلفل کایین (فلفل هندی) دارای بیشترین مقدار کپسایسین می‌باشند.

هميشه شاد و سلامت باشيد. پونه‌سا