اختلالات اضطراب

بررسی اجمالی

اضطراب جزء غیر قابل اجتناب زندگی است. احتمالا وقتی که با مشکلی در کارتان روبه‌رو می‌شوید، قبل از امتحان دادن، یا قبل از گرفتن یک تصمیم مهم احساس اضطراب می‌کنید. اما اختلالات اضطرابی فراتر از یک نگرانی یا ترس موقت هستند. در یک فرد مبتلا به اختلال اضطراب، اضطراب نه تنها از بین نمی‌رود بلکه در طول زمان می‌تواند شديدتر شود. علائم ناشی از اضطراب می‌توانند باعث اختلال در فعالیت‌های روزانه‌‌ی فرد، مانند عملکرد شغلی یا مدرسه و روابط اجتماعی شوند.

اختلالات اضطرابی انواع مختلفی دارند: اختلال اضطراب فراگیر، اختلال وحشت‌زدگی و انواع اختلالات وابسته به هراس.

علائم و نشانه ها

اختلال اضطراب فراگیر

افراد مبتلا به اختلال اضطراب فراگیر (GAD) حداقل برای مدت 6 ماه اکثر روزها، در رویارویی با مسایلی مانند سلامت شخصی، کار، تعاملات اجتماعی، و شرایط روزمره‌ی زندگی دچار اضطراب یا نگرانی بیش از حد می‌شوند. ترس و اضطراب می‌تواند باعث بروز مشکلات مهمی در حیطه‌های مختلف زندگی‌ مانند تعاملات اجتماعی، مدرسه و کار در این افراد شود.

علائم اختلال اضطراب فراگیر عبارتند از:

• احساس بی قراری، تحریک یا بی‌ثباتی

• خستگی زودرس

• اشکال در تمرکز، احساس خالی شدن ذهن

• تحریک پذیری

• تنش عضلات

• ناتوانی در کنترل احساسات نگران کننده

• اختلال خواب (اشکال در به خواب رفتن یا خواب‌ماندن، خواب در حالت بی‌قراری و خواب ناکافی)

اختلال وحشت‌زدگی

افرادی که مبتلا به اختلال وحشت‌زدگی هستند، حملات مکرر و غیرمنتظره‌ی وحشت‌زدگی را تجربه می‌کنند. حملات وحشت‌زدگی، دوره‌های ناگهانی از ترس شدید هستند که به سرعت ظاهر می‌شوند و در عرض چند دقیقه به اوج خود می‌رسند. حملات ممکن است به طور غیر منتظره اتفاق بیفتند و یا به دنبال تحریک توسط یک محرک مانند یک شی یا وضعیت ترسناک ایجاد شوند.

در طول حمله‌ی وحشت‌زدگی افراد ممکن است تجربه موارد زیر را داشته باشند:

• تپش قلب، ضربان قلب کوبنده، یا افزایش ضربان قلب

• تعریق

• لرزش یا احساس لرز

• احساس تنگی نفس، خفگی،بسته شدن راه گلو

• احساس عذاب قریب الوقوع

• احساس از دست دادن کنترل

افراد مبتلا به اختلال وحشت‌زدگی اغلب از رخ دادن حمله بعدی نگران هستند و سعی می‌کنند با اعمالی مثل اجتناب از مکان‌ها، موقعیت‌ها یا رفتارهای ایجاد کننده‌ی حملات از وقوع آن‌ها در آینده جلوگیری کنند. نگرانی در مورد حملات وحشت‌زدگی و تلاش برای جلوگیری از وقوع آن‌ها باعث مشکلات قابل توجهی در زمینه‌های مختلف زندگی فرد، از جمله ایجاد ازدحام‌ هراسی (جامعه هراسی) می‌شود.

اختلالات مرتبط با هراس

هراس (فوبیا/ ترس مرضی) ترس شدید یا بیزاری از اشیا یا موقعیت‌های خاص است. اگر چه در برخی موارد ممکن است این ترس منطقی باشد، اما شدت ترس این افراد در مقایسه با خطر واقعی ناشی از آن شی‌ء یا موقعیت، غیرمنطقی است.

افراد مبتلا به هراس:

• ممکن است یک نگرانی غیرمنطقی یا بیش از حد در مورد رویارویی با شی‌ء یا موقعیت ترسناک داشته باشد

• از شیء یا موقعیت ترسناک دوری کنند

• هنگام روبه‌رو شدن با شی‌ء و موقعیت ترسناک، اضطراب شدیدی را تجربه ‌کنند

چندین نوع ترس و اختلال مرتبط با ترس وجود دارد از جمله هراس‌ اختصاصی، اختلال اضطراب اجتماعی، ازدحام هراسی، اختلال اضطراب جدایی و سکوت پیشگی.

هراس‌ اختصاصی (گاهی هراس ساده نامیده می‌شود)

همان‌طور که از نام آن مشخص است، افرادی که هراس اختصاصی دارند، دچار ترس یا اضطراب شدید در مورد نوع خاصی از اشیاء یا موقعیت‌ها هستند. برخی از نمونه‌های ترس‌های خاص شامل ترس از:

• پرواز

• ارتفاع

• حیوانات خاص مانند عنکبوت، سگ یا مار

• تزريق

• خون

اختلال اضطراب اجتماعی (که هراس اجتماعی هم نامیده می‌شود)

افراد دارای اختلال اضطراب اجتماعی دارای ترس شدید یا اضطراب نسبت به موقعیت‌های اجتماعی یا اجرایی هستند. آن‌ها نگران هستند که اقدامات یا رفتارهای مرتبط با اضطراب آن‌ها توسط دیگران به طور منفی ارزیابی شود؛ و مایه‌ی آبروریزی آن‌ها شود. این نگرانی اغلب باعث می‌شود این افراد از موقعیت‌های اجتماعی اجتناب کنند. اختلال اضطراب اجتماعی می‌تواند در طیف وسیعی از موقعیت‌ها، مثل محل کار یا محیط مدرسه، ظاهر شود.

ازدحام هراسی (آگورافوبیا يا جامعه هراسی)

افراد مبتلا به ازدحام هراسی دارای ترس شدید از دو یا چند مورد زیر هستند:

• استفاده از حمل و نقل عمومی

• بودن در فضاهای سرباز

• بودن در فضاهای بسته

• ایستادن در صف یا مکان‌های شلوغ

• تنها ماندن بیرون از خانه

این افراد اغلب از این‌گونه موقعیت‌ها اجتناب می‌کنند، زیرا نگرانند اگر در این مکان‌ها دچار واکنش‌های شبه وحشت زدگی یا سایر علائم شرم‌آور شوند، ممکن است ترک محل دشوار یا غیرممکن باشد. در شدیدترین فرم ازدحام هراسی، فرد می‌تواند کاملا خانه‌نشین شود.

اختلال اضطراب جدایی

برخلاف آن‌چه اغلب تصور می‌شود که اضطراب جدایی تنها کودکان را درگیر می‌کند؛ بزرگسالان نیز می توانند دچار اختلال اضطراب جدایی شوند. افراد مبتلا به اختلال اضطراب جدایی، از جدا شدن از افرادی که به آن‌ها وابسته هستند، می‌ترسند. ترس آن‌ها از وقوع آسیب یا پیشامد بد در صورت جدا شدن از وابستگی‌هایشان است. این ترس منجر به اجتناب از جدا شدن از وابستگی‌ها و تنها ماندن می‌شود. افراد مبتلا به اضطراب جدایی ممکن است کابوس‌هایی در مورد جدا شدن از فردی که به آن وابسته‌اند، ببینند یا در هنگام جدا شدن علائم جسمانی را تجربه کنند.

سکوت انتخابی(سکوت پیشگی)

سکوت انتخابی، اختلال نسبتا نادری است که مرتبط با اضطراب می‌باشد. این اختلال زمانی رخ می‌دهد که افراد با وجود داشتن مهارت‌های زبان نرمال در موقعیت‌های اجتماعی خاص صحبت نمی‌کنند. سکوت انتخابی معمولا قبل از 5 سالگی اتفاق می‌افتد و اغلب با خجالت شدید، ترس از اجتماع، رفتارهای اجباری، عقب ماندگی، چسبیدن و آویزان شدن به والدین و کج خلقی همراه است. افراد مبتلا به این اختلال اغلب مبتلا به سایر اختلالات اضطرابی نیز هستند.

عوامل خطر

محققان به این نتیجه رسیده‌اند که هم عوامل ژنتیکی و هم عوامل محیطی فاکتورهای مساعد ‌کننده در ابتلا به اختلالات اضطرابی هستند. اگر چه عوامل خطر برای هر نوع اختلال اضطرابی ممکن است متفاوت باشد، برخی از عوامل خطر کلی برای انواع اختلالات اضطرابی عبارتند از:

• ویژگی‌های سرشتی خجالت یا مهار-رفتاری در دوران کودکی

• بودن در معرض زندگی پر استرس و منفی یا حوادث محیطی در اوایل کودکی یا بزرگسالی

• سابقه اضطراب یا سایر بیماری‌های روانی در خویشاوندان

• برخی از بیماری‌های جسمی، مانند مشکلات تیروئید و آریتمی قلبی، برخي مواد خوراکي مانند کافئین و يا بعضي داروها، می‌توانند علائم اضطراب را ایجاد و یا تشدید کنند. معاینه فیزیکی جهت یافتن یک اختلال اضطراب احتمالی مفید است.

معالجه و درمان

اختلالات اضطرابی به طور کلی با روان درمانی، دارو و یا ترکيب اين دو مورد درمان می‌شوند. راه‌های بسیاری برای درمان اضطراب وجود دارد و افراد باید با کمک پزشک خود بهترین درمان را برای خود انتخاب کنند.

روان درمانی

روان درمانی یا "بحث درمانی" می‌تواند به افراد مبتلا به اختلالات اضطرابی کمک کند. روان درمانی باید با توجه به اضطراب خاص هر فرد و نیازهایش طراحی شود تا موثر واقع شود.

درمان شناختی رفتاری

درمان شناختی رفتاری (سي‌بي‌تي CBT) یک نوع روان درمانی است که می‌تواند به افراد مبتلا به اختلالات اضطرابی کمک کند. این نوع روان درمانی روش‌های مختلف تفکر، رفتار و واکنش نشان دادن به اشیاء و موقعیت‌های اضطراب‌زا و ترسناک را به فرد، یاد می‌دهد.سي‌بي‌تي  همچنین می تواند به افراد کمک کند مهارت‌های اجتماعی (که برای درمان اختلال اضطراب اجتماعی حیاتی است) را یاد بگیرند و تمرین کنند.

درمان شناختی و مواجهه درمانی دو مورد از روش‌هایسي‌بي‌تي  هستند که اغلب با هم یا به تنهایی برای درمان اختلال اضطراب اجتماعی مورد استفاده قرار می‌گیرند. درمان شناختی بر شناسایی، به چالش کشیدن و سپس از بین بردن افکار مخرب یا تحریف شده ناشی از اختلالات اضطرابی تمرکز دارد. مواجهه درمانی بر روبه‌رو شدن با ترس‌های ناشی از اختلالات اضطرابی تمرکز دارد تا به افراد کمک کند به فعالیت‌هایی که از آن‌ها اجتناب کرده‌اند، بازگردند.در مواجهه درمانی گاهی اوقات از تمرینات تن‌آرامی و یا تصویرسازی استفاده می‌شود.

سي‌بي‌تي را مي‌توان به صورت فردی یا گروهی برای افرادی که مشکلات مشابهی دارند، انجام داد. اغلب "تکالیفی" برای شرکت کنندگان در نظر گرفته می‎‌شود تا بین جلسات انجام دهند.

دارو درماني

داروها اختلالات اضطرابی را کاملا درمان نمی‌کنند، اما می‌توانند به کاهش علائم کمک کنند. داروهای مورد استفاده جهت اضطراب توسط روانپزشکان یا پزشکانِ ارایه دهنده‌ی مراقبت‌های اولیه تجویز می‌شوند. بعضی از کشورها همچنین به‌ روان‌شناسانی که آموزش ویژه‌ای برای تجویز داروهای روانپزشکی دریافت کرده‌اند، اجازه  تجویز داروهای روانپزشکی را می‌دهند. شایع‌ترین داروهای مورد استفاده در اختلالات اضطرابی داروهای ضد اضطراب (مانند بنزودیازپین‌ها)، داروهای ضد افسردگی و بتابلاکرها هستند.

داروهای ضد اضطراب

داروهای ضد اضطراب می‌توانند به کاهش علائم اضطراب، حملات وحشت‌زدگی و یا ترس و نگرانی شدید کمک کنند. شایع‌ترین داروهای ضد اضطراب بنزودیازپین‌ها هستند. گرچه بنزودیازپین‌ها گاهی به عنوان خط اول در درمان اختلال اضطراب فراگیر استفاده می‌شوند، اما آن‌ها دارای مزایا و معایبی هستند.

از مزایای بنزودیازپین‌ها این است که در کاهش اضطراب موثر هستند و سریع‌تر از داروهای ضد افسردگی (که اغلب برای اضطراب تجویز می‌شوند) اثر می‌کنند. از معایب آن‌ها این است که افراد در صورت مصرف طولانی مدت نسبت به آن‌ها مقارم شده، و ممکن است نیاز به دوزهای بالاتر و بالاتر برای ایجاد همان اثر اولیه داشته باشند. برخی افراد حتی ممکن است به آن‌ها وابسته شوند.

برای جلوگیری از این مشکلات ثانوي، پزشکان معمولا بنزودیازپین‌ها را برای مدت کوتاهی تجویز می‌کنند، این عمل مخصوصا برای افراد مسن، افرادی که سابقه سوء مصرف مواد دارند و افرادی که به راحتی به دارو وابسته می‌شوند، مفید است.

اگر افراد به طور ناگهانی مصرف بنزودیازپین‌ها را قطع کنند، ممکن است علائم محرومیت را تجربه کنند، یا ممکن است علایم اضطرابی آن‌ها بازگردد. بنابراین، قطع مصرف بنزودیازپین‌ها باید به تدریج صورت پذیرد. هنگامی که شما و پزشک شما تصمیم گرفتید، وقت آن رسیده که مصرف دارو را قطع کنید، دکتر به شما کمک می‌کند تا به آرامی و با خیال راحت دوز داروی خود را کاهش دهید.

بنزودیازپین‌ها برای استفاده‌ی درازمدت اغلب به عنوان خط دوم درمان اضطراب شناخته می‌شوند (به همراهِ داروهای ضد افسردگی که به عنوان خط اول درمان در نظر گرفته می‌شود) و همچنین درصورت لزوم هنگام بازگشت علایم ناراحت کننده از آن‌ها استفاده می‌شود.

نوع دیگری از داروهای ضد اضطراب بوسپیرون (buspirone) است. بوسپیرون یک داروی غیر بنزودیازپینی است که به طور خاص جهت درمان اضطراب استفاده می‌شود، هر چند که به همه افراد کمک نمی‌کند.

داروهای ضد افسردگی

داروهای ضد افسردگی برای درمان افسردگی استفاده می‌شوند اما می‌توانند در درمان اختلالات اضطرابی هم مفید باشند. آن‌ها ممکن است به بهبود نحوه استفاده مغز از مواد شیمیایی خاصی که خلق‌ و ‌خو و استرس را کنترل می‌کنند، کمک کنند. ممکن است لازم باشد چندین داروی ضد افسردگی را قبل از پیدا کردن دارویی که علائم شما را بهبود می‌بخشد (و عوارض جانبی آن قابل کنترل است)، امتحان کنید. داروهایی که به شما یا یک عضو خانواده نزدیک در گذشته کمک کرده‌اند اغلب برای شما نیز مفید هستند.

داروهای ضد افسردگی برای موثر واقع شدن نیاز به زمان دارند، بنابراین مهم است که قبل از رسیدن به نتیجه‌ای در مورد اثربخشی داروها به آن‌ها فرصت دهید. اگر شروع به مصرف داروهای ضد افسردگی می‌کنید، مصرف آن‌ها را بدون کمک دکتر متوقف نکنید. هنگامی که شما و پزشک شما تصمیم گرفتید که دارو را قطع کنید، دکتر به شما کمک می‌کند تا به آرامی و با خیال راحت دوز داروی خود را کاهش دهید. قطع مصرف آن‌ها به طور ناگهانی می‌تواند علائم محرومیت را ایجاد کند.

داروهای ضد افسردگی به نام مهارکننده‌های انتخابی باز جذب سروتونین (SSRI) و مهارکننده‌های بازجذب سروتونین-نوراپینفرین (SNRIs)، معمولا به عنوان درمان خط اول برای اضطراب استفاده می‌شود. داروهای موثر برای درمان اختلالات اضطرابی که کمتر مورد استفاده قرار می‌گیرند عبارتند از داروهای قدیمی‌تر مانند داروهای ضد افسردگی سه حلقه‌ای و مهارکننده‌های مونوآمین اکسیداز (MAOIs).

لطفا توجه داشته باشید: در برخی از کودکان، نوجوانان و جوانان زیر 25 سال ممکن است در چند هفته اول پس از شروع مصرف داروهای ضد افسردگی یا زمانی که دوز دارو تغییر می‌کند، افکار یا رفتارهای متمايل به خودکشی افزایش یابد. از این رو، بیماران مصرف کننده‌ی داروهای ضد افسردگی در تمام سنین، بايد در طول درمان، به خصوص طی چند هفته اول، از نزدیک تحت مراقبت قرار گیرند.

 بتابلاکرها

اگر چه بتابلاکرها اغلب برای درمان فشار خون بالا مورد استفاده قرار می‌گیرند، اما در بهبود علائم جسمی اضطراب مانند طپش قلب، احساس لرز، لرزش و برافروختگی نیز مفید هستند. این داروها، زمانی که برای مدت کوتاهی مصرف می‌شوند، می‌توانند به افراد کمک کنند که علائم جسمی را تحت کنترل داشته باشند. این داروها همچنین می‌توانند در صورت لزوم جهت کاهش اضطراب حاد، به عنوان یک اقدام پیشگیرانه برای برخی از فرم‌های قابل پیش‌بینی اضطراب عملکردی استفاده شوند.

انتخاب داروی مناسب

برخی از انواع داروها برای انواع خاصی از اختلالات اضطرابی کارایی دارند، به همین دلیل افراد باید با کمک پزشک خود مشخص کنند کدام دارو برای آن‌ها بهتر است. بعضی از مواد مانند کافئین، برخی داروهای ضد سرماخوردگی بدون نسخه، داروهای غیرقانونی و مکمل‌های گیاهی ممکن است علائم اختلالات اضطرابی را تشدید کنند یا با داروهای تجویزی تداخل کنند. بنایراین بیماران باید با دکتر خود صحبت کنند تا یاد بگیرند که کدام مواد مطمئن هستند و از کدام مواد باید اجتناب کنند.

انتخاب داروی مناسب، دوز دارو و برنامه درمان باید تحت نظر متخصص انجام شود و باید بر اساس نیاز فرد و وضعیت پزشکی‌اش باشد. پزشک شما ممکن است چندین دارو را قبل از پیدا کردن داروی مناسب امتحان کند.

شما و پزشک شما باید در مورد موارد زیر بحث کنید:

• چه داروهایی برای بهبود علایم شما بهتر هستند

• مزایا و عوارض جانبی هر دارو

• خطر عوارض جانبی جدی با توجه به سابقه پزشکی شما

• تغییراتی در سبک زندگی شما که با مصرف دارو ممکن است نیاز باشد

• هزینه هر دارو

• سایر درمان‌ها، داروها، ویتامین‌ها و مکمل‌های مصرفی جایگزین و این‌که چگونه این‌ها ممکن است درمان شما را تحت تأثیر قرار دهند. ترکیبی از دارو درمانی و روان درمانی بهترین روش برای بسیاری از افراد مبتلا به اختلالات اضطرابی است.

• چگونه دارو باید قطع شود (بعضی از داروها را نمی‌توان به طور ناگهانی قطع کرد و میزان دوز مصرفی آن‌ها باید تحت نظارت دکتر به تدریج کاهش یابد).

لطفا توجه داشته باشید که اطلاعات دارویی در این وب‌سایت فقط به عنوان اطلاعات تکميلي، ارائه می‌شوند و نبايد به عنوان يک تجويز پزشکي در نظر گرفته شوند. تصمیمات مرتبط با تشخیص و انتخاب نوع درمان را باید حضورا از پزشک خود دريافت کنيد.

گروه‌های پشتیبانی

برخی از افراد مبتلا به اختلالات اضطرابی ممکن است از پیوستن به گروه‌های خودیاری و یا حمایت کننده سود ببرند و مشکلات و دستاوردهای خود را با دیگران به اشتراک بگذارند. اتاق‌های گفت‌وگوی اینترنتی نیز ممکن است مفید باشد، اما هرگونه مشاوره‌ای که از طریق اینترنت دریافت می‌شود، باید با احتیاط مورد استفاده قرار گیرد، زیرا آشنایان اینترنتی معمولا هرگز یکدیگر را ندیده‌اند و درمانی که به یک نفر کمک کرده است لزوما بهترین درمان برای دیگری نیست. قبل از پیروی از هرگونه توصیه‌ی درمانی در اینترنت، با پزشک خود در مورد آن مشورت کنید. صحبت کردن با یک دوست قابل اعتماد یا يک فرد روحانی مورد اعتماد نیز می‌تواند مفید باشد، اما باید توجه داشت که این افراد جایگزین پزشک یا سایر متخصصان سلامت نیستند.

تکنیک‌های مدیریت استرس

تکنیک‌های مدیریت استرس و مراقبه می‌توانند به افراد مبتلا به اختلالات اضطرابی کمک کنند تا خود را آرام کنند و ممکن است اثرات درمان را هم افزایش دهند. تحقیقات نشان می‌دهد که ورزش هوازی می‌تواند به برخی افراد کمک کند تا اضطراب خود را کنترل کنند؛ با این حال، ورزش نباید جای مراقبت استاندارد باشد و تحقیقات بیشتری در این زمینه لازم است.

هميشه شاد و تندرست باشيد. پونه‌سا