زخم گوارشی وضعیتی است که در آن زخمهایی باز در پوشش دستگاه گوارش پدید میآید. این زخمها ممکن است در بخش بالایی روده کوچک (اثنی عشر)، معده و مری بوجود آید. برخلاف باور عمومی رایج، استرس موجب زخمهای گوارشی نمیشود. بلکه عامل اصلی این نوع زخمها يک باکتری به نام هلیکوباکتر پیلوری (H. pylori) است. این باکتری با آسیب زدن به لایه مخاطی نواحی خاصی از دستگاه گوارش، آن را در برابر مایعات گوارشی اسیدی آسیبپذیر ساخته و موجب التهاب پوشش درونی روده خواهد شد. سایر عوامل ایجاد کننده این بیماری مواردی نظیر استعمال دخانیات و استفاده طولانی مدت از داروهای ضدالتهابی غیر استروئیدی مانند آسپیرین و ایبوپروفن است.
عامل ایجاد کننده زخم گوارشی تعیینکننده نوع درمانی است که پزشک شما توصیه خواهد کرد. اگر عامل آن داروهای ضدالتهابی غیر استروئیدی باشد، ممکن است پزشک شما را از ادامه مصرف این نوع داروها منع کرده و مسکن دیگری تجویز نماید. یا اين که مصرف این نوع داروها را ادامه داده و داروهای دیگری مانند مهارکنندههای پروتون پمپ (PPI)، برای کاهش ترشح اسید معده به نسخه شما اضافه کند.
اگر هلیکوباکتر پیلوری عامل زخم گوارشی شما باشد، ممکن است پزشک شما یک برنامه درمانی برای از بین بردن عفونت و کاهش اسید معده تجویز کند.
پزشکان معمولا علاوه بر درمان دارویی، تغییر سبک زندگی و رژیم غذایی را برای درمان کامل بیماری به افراد داری زخمهای گوارشی توصیه میکنند. اگر چه در گذشته بیماران به پرهیز غذایی توصیه میشدند اما تحقیقات کنونی الزامي به رعايت اين نوع پرهيزها ندارد. با وجود این که غذاهای تند برای بیماران دارای زخمهای گوارشی تحریک کننده هستند، امروزه متخصصین در درمان گياهي زخم اثني عشر، به رژیمهای غذایی سرشار از فیبر، سبزیجات و میوهجات تاکید میکنند.
تحقیقات نشان میدهند که یک رژیم سرشار از فیبر، احتمال ابتلا به زخمهای گوارشی را کاهش میدهد. اگرچه هر دو نوع فیبرهای محلول و نامحلول در این فرآیند تاثیر گذارند اما ارتباط قویتری بین مصرف فیبرهای محلول و کاهش احتمال ابتلا به زخمهای گوارشی وجود دارد.
غذاهای سرشار از فیبر محلول شامل جو دوسر، پوسته اسفرزه، حبوبات، دانه کتان، جو، مغزها، سبزیجات و میوههایی مانند پرتغال، سیب و هویج است.
نتایج مطالعهای بر روی 47806 مرد نشان داد که یک رژیم سرشار از ویتامين آ، همانند رژیمهای حاوی سبزیجات و میوهها، میتواند موجب کاهش ابتلا به زخم اثنی عشر شود. با این حال به تحقیقات بیشتری برای تایید این نتایج نیاز است چراکه عوامل متعدد دیگری نیز در این نوع تحقیقات وجود دارند که ممکن است بر دادهها تاثیر گذاشته باشند.
مطالعات پزشکي انجام شده بر روي حيوانات، ثابت کرد که ویتامین آ موجب افزایش تولید مخاط در دستگاه گوارش خواهد شد. پوشش مخاطی آسیب دیده میتواند موجب بروز زخم گوارشی شود. در نتیجه، ممکن است ویتامین آ نقش حفاظتی در برابر زخمهای گوارشی داشته باشد. منابع غذایی سرشار از ویتامین آ شامل جگر، هویج، بروکلی، سیبزمین شیرین، کلم، اسفناج و کولارد سبز است.
نتایج تحقیقی که در چین انجام گرفت، نقش حفاظتی چای سبز و سایر غذاهای سرشار از فلاونوئید را در برابر التهاب مزمن معده، ابتلا به هلیکوباکتر پیلوری و سرطان معده نشان داد. به طور خاص، این غذاها موجب مهار رشد هلیکوباکتر پیلوری خواهند شد.
به علاوه، مطالعهای آزمایشگاهی بر روی چای سبز، سفید، چاي اولانگ و چاي سیاه نشان داد که این انواع چای جلوی رشد هلیکوباکتر پیلوری را گرفته اما آسیبی به باکتریهای مفیدی که به طور معمول در معده وجود دارند وارد نمیکند. با این حال، این یک مطالعه آزمایشگاهی بود، به این معنی که آزمایش به طور مستقیم بین انواع چای و باکتری در محیط آزمایشگاهی صورت گرفت در نتیجه ما قادر به پیش بینی دقیق آنچه در درون بدن ما بین این مادهها رخ میدهد، نیستیم. بیشترین تاثیرات مثبت هنگامی بود که چای به مدت پنج دقیقه دم کشیده باشد.
غذاهای سرشار از فلاونوئید شامل سیر، پیاز و سبزیجات و میوههای رنگی نظیر کرانبری، توتفرنگی، بلوبری، بروکلی، هویج و نخودفرنگی است.
هر دو نوع قهوه کافئین دار و بدون کافئین، میتواند موجب افزایش ترشح اسید و تشدید علایم در افراد مبتلا به زخمهای گوارشی شود. نوشیدنیهای الکلی میتواند موجب فرسایش لایه مخاطی موجود در دستگاه گوارشی شده و در نهایت منجر به التهاب و خون ریزی شود. برای کاهش علائم، افراد مبتلا به زخمهای گوارشی باید از مصرف الکل و قهوه پرهیز کرده یا آن را محدود کنند.
سطح تحمل خود را تعیین کنید
هیچ نوع اثبات علمي در مورد تاثیر غذاهای تند و مرکبات بر زخمهای گوارشی وجود ندارد، با این حال، برخی افراد تشدید علایم را پس از خوردن این نوع غذاها گزارش کردهاند. تعیین سطح تحمل خودتان در این مورد اهمیت دارد. اگر متوجه شدید که علائم بیماری پس از خوردن غذاهای خاص تشدید میشود، از این غذاها پرهیز کرده و یا مصرف آنها را محدود کنید. دقت کنید که یک گروه غذایی را به طور کامل حذف نکنید.
نتیجهگیری
به طور خلاصه، درمان گياهي زخم اثني عشر و ديگر زخمهای گوارشی (پپتیک)، به معني پيروي از رژیمی سرشار از فیبر، سبزیجات، میوهها و غلات ميباشد. سعی کنید حداقل هفت وعده سبزیجات و میوه و حداقل پنج وعده غلات در روز مصرف کنید. غذاهایی را انتخاب کنید که منبع خوبی از فیبر محلول، ویتامین آ و فلانوئیدها باشد. چای را به نوشیدنیهای روزانه خود اضافه کنید و از مصرف الکل نيز خودداري کنيد.
نوشیدنی کرانبری (توت خرس)
نوشیدن فقط دو فنجان 250 میلی لیتری از نوشیدنی کرانبری در روز میتواند احتمال رشد هلیکوباکتر پیلوری را در معده کاهش دهد. نگرانیها در مورد مقاومت آنتیبیوتیک این یافتهها را قابل توجهتر میسازد چراکه تانن موجود در کرانبری بدون تخریب کردن باکتری آن را مسدود میکند. هنگامی که از آنتیبیوتیک برای درمان عفونت استفاده میشود، باکتری ممکن است با تغییر خود نسبت به درمان مقاوم شود. کرانبری با جلوگیری از پیوستن باکتری به بدن و یا با گسستن آن پس از اتصال به بدن، از التهاب پیشگیری میکند. پس کرانبری بنوشید!
منبع: badgut.org
هميشه شاد و سلامت باشيد. پونهسا
آخرین بروزرسانی در 1398/09/29-15:55